Laatst hoorde ik het schokkende bericht dat steeds meer mensen uit de file ontsnappen door met 100 km grijnzend over de vluchtstrook te scheuren of zelfs als spookrijder op de andere rijbaan om de tegenliggers te slalommen. Ik ben zelf te laf om zulke risico’s te nemen en los daarvan vind ik het verbijsterend dat iemand de kans op een frontale botsing prefereert boven vertraging.

Stilstaan is blijkbaar taboe. Als je niet vooruit gaat, op de snelweg of in het leven, ben je een loser.

Daarnaast schijnen mensen razend te worden als ze een situatie niet naar hun hand kunnen zetten. De 100% maakbare samenleving is ons ideaal geworden, waarin we altijd het heft in eigen handen willen hebben. Zo niet, dan is het de schuld van iemand anders.  Als je vroeger over een stoeptegel struikelde, dan had je vette pech of zelf beter uit moeten kijken. Nu gaan mensen zoeken waar ze een schadeclaim kunnen indienen.

De eisen die we aan het leven, aan anderen en aan onszelf stellen, zijn hoog. Torenhoog. Onrealistisch hoog. We willen allemaal mooi zijn, sociaal én slim. De overheid moet overal voor zorgen. We stellen scholen verantwoordelijk voor de opvoeding van kinderen, waar wij ouders bang zijn om onze dreinende kleuters iets te weigeren. We realiseren ons niet dat die kleuters opgroeien tot mensen die niet met frustratie en tegenslag om kunnen gaan.

Helaas is het nu eenmaal zo dat het leven af en toe tegenslag over ons heen stort. Net zo gewoon zijn de negatieve emoties die daarbij horen. Deze gevoelens gaan doorgaans gewoon weer over. Je hoeft ze niet weg te stoppen maar je hoeft ook niet meteen een doorverwijzing naar een psychiater te eisen.

“Het ís niet normaal om mooi en succesvol te zijn en alles onder controle te hebben. Het is normaal om soms bang te zijn, je ongelukkig, verdrietig, dom te voelen, je te vervelen en soms eenzaam te zijn” zei hoogleraar psychiatrie Damian Denys onlangs in het NRC. “Veel van mijn clienten zijn op zoek naar zingeving” zegt hij. “Ze voelen zich leeg. Ze zouden hun eigen weerbaarheid moeten vergroten.”

Volgens Denys vergroot je die weerbaarheid door meer in de bossen te lopen, te genieten van het lezen van een boek, meer te bewegen, tijd te nemen en geduld te hebben. Minder sociale media, méér tijd doorbrengen met echte vrienden en in de spiegel durven kijken.

Natuurlijk is het goed om bij tegenslag of sombere gevoelens een goed gesprek te hebben met een goede vriend, een coach of een hulpverlener. Wat meestal niet helpt is jezelf afhankelijk te maken van hulp. De werkelijke pyschische aandoeningen daargelaten, waaien de meeste sombere gedachten vanzelf weer over. In mijn begeleiding als coach hanteer ik korte en krachtige trajecten. Durf pas op de plaats te maken, stevig de diepte in te gaan, je patronen aankijken en daarna weer gas geven om het zelf toe te passen.

Je wilt toch niet je leven lang op de vluchtstrook rijden?