De gijzeling van ons brein

Het valt niet mee om in onze overvolle maatschappij echt tijd met jezelf door te brengen. Te luisteren naar je eigen stem dwars door de kakofonie van muziek, geluiden, gesprekken, auto's en vliegtuigen heen. Tijd met jezelf is iets wat velen van ons niet eens missen, gewend als we zijn aan afleiding op elk moment van de dag. 

Toen ik vorige week alleen in Israel was viel het me weer op hoeveel je in je eentje kunt doen. Hoeveel tijd ik blijkbaar kwijt ben aan rekening houden met anderen, hoeveel beter ik kon observeren, hoeveel ruimte er was voor bijzondere onverwachte ontmoetingen en gesprekken. Of ruimte om juist niet te praten maar in stilte te kijken en te luisteren. Ik merkte dat ik er veel rustiger van werd. Hoewel ik in die zes dagen enorm veel heb gezien en gedaan, kwam ik met een heel uitgerust hoofd thuis. Voor een belangrijk deel kwam dat doordat er geen energie wegvloeide.

Ruimte moet wel wennen. De eerste dag had ik altijd mijn iPad bij me, om op elk terrasje meteen een e-book te openen. Elke dag werd die behoefte aan afleiding een stukje minder en kon ik steeds beter uren achtereen alleen zijn met mijn gedachten. We zijn het niet meer gewend. Werkten onze voorouders lange uren achtereen in de landbouw wat zwaar lichamelijk werk vereiste maar waar hun gedachten vrij als vogels konden fladderen, die luxe hebben we niet meer. Onze hersens worden vanaf het moment dat we 's morgens wakker geworden gegijzeld. Door het nieuws op onze telefoon, door live gesprekken, door appjes .. we zijn slaaf van afleiding geworden. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mensen die niets doen zichzelf liever onprettige stroomstootjes toedienen dan zich te vervelen. Liever pijn dan alleen zijn met onze gedachten.

Het is niet zo makkelijk om dit patroon te doorbreken in de wereld waarin we leven. We zijn verslaafd aan afleiding. Mensen die dit wel bewust willen veranderen hanteren hun eigen methoden daarvoor. Ieder doet het op z'n eigen manier.  Als je besluit om je brein niet langer te laten gijzelen, zijn er drie gouden regels: 

1. VERTRAAG: alles wat langer duurt en stiller is, helpt. In bad gaan in plaats van onder de douche te stappen bijvoorbeeld. Wandelen in plaats van hardlopen. Schoolslag in plaats van borstcrawl.

2. ZOEK GROEN: ga de natuur in. Werk in je tuin, sta bewust stil bij de nieuwe jonge blaadjes van bomen en struiken en ga een half uurtje aan het water zitten. 

3. STA VROEG OP: de mooiste uren van de dag zijn de uren na zonsopgang. Die uren die je doorgaans gebruikt om je door de file heen naar je werk te worstelen. Een kwartiertje eerder opstaan en even naar buiten gaan doet wonderen voor je energiepeil. Laad op door te luisteren naar de vogels.

Alle goede bedoelingen ten spijt, het valt niet mee. Het is elke dag weer opnieuw proberen en vooral de discipline opbrengen om bewust die stilte te ervaren. Ben jij autonoom of blijf je een gijzelaar?